ტესტი მასწავლებლის შეფასების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ინსტრუმენტს წარმოადგენს. ტესტის დახმარებით შეგვიძლია გავიგოთ, თუ რა და როგორ ისწავლეს მოსწავლეებმა, ასევე ის, თუ რა უნარ-ჩვევები განუვითარდათ მათ.მიუხედავად იმისა, თუ რა სახისაა ტესტი და რა მიზნისთვისაა შექმნილი. იგი რამდენიმე აუცილებელ მოთხოვნას უნდა აკმაყოფილებდეს. ეს მოთხოვნებია:
- ტესტი უნდა იყოს ვალიდური და სანდო. ინსტრუქციები და საკითხები ისე მკაფიოდ უნდა იყოს ჩამოყალიბებული, რომ სწორედ იმ ცოდნას ზომავდეს, რის გაზომვასაც ეს კონკრეტული ტესტი ისახავს, შეფასების შედეგი კი ყველა შემთხვევაში იდენტურ შედეგს უნდა იძლეოდეს;
- ტესტი უნდა იყოს გაზომვადი. ტესტის შედეგები უნდა ფასდებოდეს წინასწარ შემუშავებული პასუხებით ან შეფასების სქემით. წინასწარ უნდა იყოს ასევე დადგენილი ქულების რაოდენობა სწორი პასუხისათვის; შეფასების მექანიზმი უნდა იყოს მკაფიო და ცალსახა; იგი ორმაგი ინტერპრეტაციის საშუალებას არ უნდა იძლეოდეს;
- ტესტი განსაზღვრულ დროის ლიმიტზე უნდა იყოს გათვლილი. დროის ფაქტორის გათვალისწინება და იმის ცოდნა, რომ მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ტესტის შესრულება, არამედ ისიც, რომგამოყოფილ დროში ჩაეტიო. მოსწავლეებსაც და მასწავლებლებსაც დროის უფრო ეფექტიანად გამოყენებას აჩვევს;
- ტესტი უნდა იყოს გამჭვირვალე. მოსწავლეებმა წინასწარ უნდა იცოდნენ, თუ რა ფორმატისაა ტესტი, როგორია შეფასების მექანიზმი და რა დროა მისთვის გამოყოფილი.
მასწავლებელმა ტესტი სხვადახვა მიზნისთვის შეიძლება გამოიყენოს.
სასკოლო პრაქტიკაში ტესტი ყველაზე ხშირად მიმდინარე და შემაჯამებელი შეფასებისთვის გამოიყენება. ასეთ ტესტებს მიმდინარე და შემაჯამებელ ტესტებს უწოდებენ. ტესტი შეიძლება ასევე დიაგნოსტიკური მიზნებისთივს გამოიყენებოდეს. დიაგნსტიკური ტესტი გამოიყენება იმ შემთხვევაში« როდესაც მასწავლებელს სურს თავიდანვე, წლის სემესტრის დასაწყისში განსაზღვროს, თუ რა იციან მოსწავლეებმა და რა - არა. მიღებული შედეგების მიხედვით იგი გეგმავს სწავლების შემდგომ ეტაპსა და ტემპს.
ტესტური შეკითხვები შეიძლება იყოს ღია და დახურული. დახურული კითხვების შემთხვევაში მოსწავლემ მოცემული პასუხების არჩევანიდან მხოლოდ ერთი სწორი პასუხი უნდა შეარჩიოს. ღია კითხვების შემთხვევაში კი პასუხების არჩევანი არ არის მოცემული და მოსწავლემ პასუხი თვითონ უნდა მოიფიქროს.
ტესტირების მიზნები
1. ტესტურ დავალებებს ვქმნი ტესტირების მიზნიდან გამომდინარე, ხ
შირად გრიფირებული სასკოლო სახელმძღვანელოდან, რომელიც 45 წუთზეა გათვლილი.
2. ტესტურ დავალებებს ვალაგებ მარტივიდან რთულისკენ.
3. ცოდნისა და უნარის შესამოწმებლად ვიყენებ ღია და დახურულ ტესტური დავალებების გარკვეულ რაოდენობას.
4. ტესტის მეშვეობით ვიგებ, რა და როგორ ისწავლეს მოსწავლეებმა და რა უნარ-ჩვევები განუვითარდათ.
5. ტესტის შედგენისას ვიცავ ოთხ პრინციპს:
ა) დავალებები უნდა მოიცავდეს მხოლოდ იმ საკითხებს, რომელთა შემოწმება ტესტირებით მსურს.
ბ) წინასწარ ვადგენ ბადეს, რომლის მიხედვით ვასწორებ ნამუშევარს.
გ) სწორ პასუხებს ვანიჭებ ქულას, დახურული კითხვების შემთხვევაში 1-ს.
დ) ვადგენ დროის ლიმიტს.
ტესტის დაგეგმვის სქემა
1. ტესტირების მიზნის განსაზღვრა.
2. ტესტის სპეციფიკის განსაზღვრა.
3. შესატყვისი პუნქტების შერჩევა.
4. ტესტის შედგენა.
5. ტესტის შემოწმება.
6. ტესტის შეფასება.
7. შედეგების გამოყენება.
ტესტის ნიმუშები
I ნიმუში
რიცხვი -----
კლასი -----
სახელი, გვარი ----------------------------
I გაიხსენეთ სულხან-საბა ორბელიანის „სიბრძნე სიცრუისა“
1. სად დაიბადა სულხან- საბა ორბელიანი და რომელ წელს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ბუნების რომელი მოვლენის დინამიური გამოსახვით ხატავს ავტორი ფინეზის სიუხვეს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. გაიხსენეთ, რატომ ვერ მოკლავს მეფე ლეონს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. გაიხსენეთ, რამ შეუქმნა მელს „ბერის“ იმიჯი?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. რატომ კბენს, მორიელისვე განმარტებით, მორიელი კუს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. განმარტეთ, რას ნიშნავს „ვითარის სწავლის პატრონია“.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II 1. გურამიშვილი ლექსში „სწავლა მოსწავლეთა“ ამბობს: „ვინცა ქნა თიხა ჭურჭელად, რას უძღვნის ხელფასადაო“? რას გულისხმობს „თიხის ჭურჭელში“?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. რით მოიხადა ვალი სამშობლოსგან მოწყვეტილმა პოეტმა ღვთისა და ერის წინაშე.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. წაიკითხეთ სტროფი ლექსიდან „სწავლა მოსწავლეთა“
„ისმინე სწავლის მძებნელო, მოყევ დავითის მცნებასა,
ჯერ მწარე ჭამე, კვლავ ტკბილი, თუ ეძებ გემოვნებასა.“
ა) რას ნიშნავს „დავითის მცნება“
ბ) ამოიწერეთ აფორიზმი.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II ნიმუში
რიცხვი -----
კლასი -----
სახელი, გვარი ----------------------------
I ყურადღებით წაიკითხეთ ტექსტი „მგზავრის წერილებიდან“:
დალოცა ღმერთმა ისევ თავზედხელაღებული, გიჟი, გადარეული, შეუპოვარი და დაუმონავი მღვრიე თერგი. შავი კლდის გულიდამ გადმომსკდარი, მოდის და მოაბღავლებს და აბღავლებს თავის გარეშემოსა. თერგი სახეა ადამიანის გაღვიძებულის ცხოვრებისა, ამაღელვებელი და ღირსსაცნობი სახეც არის...
უპასუხეთ შემდეგ კითხვებს:
(1) 1 განმარტეთ „თავზედხელაღებული“
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 2 რა მნიშვნელობითაა ნახმარი „გულიდამ“
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 3 რას ნიშნავს „სახე“
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 4 რა არის ილიას მთავარი სათქმელი ამ მონაკვეთის მიხედვით?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II რა ეჭვს გამოთქვამს გრიგოლ ორბელიანი ლექსში „თამარის სახე ბეთანიის ეკლესიაში“?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
III ტექსტში დაშვებული 13 შეცდომა. იპოვეთ და გაასწორეთ:
დედამიწისგან მთვარემდი საშვალო მანძილი სამას ორმოცდა ოთხი ათას კილომეტრს შეადგენს. იმის გამო რომ მთვარე დედამიწის გარეშემო ბრუნავს არა წრეზე არამედ ელიფსზე ჩვენი პლანეტისგან მთვარის ყველაზე უდიდესი დაშორება უდრის ოთხასხუთი ათას ხუთას კილომეტრს ხოლო ყველაზე მცირე - სამას სამოც და სამი ათას სამას კილომეტრს.
III ნიმუში
რიცხვი -----
კლასი -----
სახელი, გვარი ----------------------------
უპასუხეთ კითხვებს:
(1) 1. რა შეუთვალა სამი დიდებულის პირით ტარიელმა ფარსადანს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 2. რა დაადეს ხარაჯად გამარჯვებულმა ინდოელებმა ხატაელებს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 3. ვინ ვის უამბობს ჭაში ჩავარდნილი კაცის ამბავს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 4. მულღაზანზარის, როგორც ქალაქის, როგორ პროფილზე მიუთითებს ფრიდონი?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 5. დაასრულეთ ფრაზა: „არას გარგებს სწავლულობა...“
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 6. ავთანდილის აზრით, რატომ უნდა გამხდარიყო ფატმანის საყვარელი?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 7. როცა ვაჭრებმა ავთანდილს მადლობის ნიშნად ძღვენი შესთავაზეს, რა პასუხი მოისმინეს მისგან? დაწერეთ ციტატა.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 8. რას იმედოვნებდა ფარსადანი, როცა თავის დას, დავარს, ნესტან-დარეჯანს აზრდევინებდა?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 9. რომელ შვიდ ციურ მნათობს მიმართავს ავთანდილი (ჩამოთვალეთ).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 10. რა წარმოადგენდა ფრიდონისა და მისი ბიძაშვილების დავის საგანს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
IV ნიმუში
რიცხვი -----
კლასი -----
სახელი, გვარი ----------------------------
1. ლეონი ამბობს: „მეფისა თანა მყოფი კაცი და ზამთარ დიდ ცეცხლთან მჯდომი სწორია, თუ ახლოს ზის, სიცხე დაწვავს, და თუცა შორს წავა, ყინვა დაჰზრავს.“ რას წარმოადგენს, ლეონის აზრით, მეფესთან ყოფნა
ა) ბედნიერებას; ბ) საფრთხეს; გ) უბედურებას; დ) მოვალეობათა ტვირთს.
2. რატომ დაკბინა კუ მორიელმა:
ა) შიოდა; ბ) სხვანაირად არ შეეძლო; გ) კუ წყალში გადაგდებას უპირებდა; დ) წყალში ერთმანეთს წაეკიდნენ.
3. რატომ დააბრუნა არაბმა გაყიდული ცხენი:
ა) უსინდისოდ არ მოიქცა; ბ) ოჯახის წევრებმა არ დააყენეს; გ) უფრო მაღალი ფასი რომ დაედო; დ) დასჯის შეეშინდა.
4. ვინ ყვება არაკს „გლახა და მდიდარი“:
ა) რუქა; ბ) სედრაქი; გ) ლეონი; დ) ჯუმბერი.
5. რას ნიშნავს კუნაპეტი ღამე:
ა) მთვარიან ღამეს; ბ) ქარიან ღამეს; გ) ზამთრის ღამეს; დ) ბნელ ღამეს.
6. რომელი სიტყვაა ბარბარიზმი:
ა) მუსიკა; ბ) ბარაბანი; გ) მიუზიკლი; დ) მიქსერი.
7. როგორი სიტყვაა ცოლ-შვილი:
ა) მარტივი; ბ) რთული.
8. რომელია სწორი ფორმა:
ა) ვაჟ კაცი; ბ) ქალ-ვაჟი; გ) ვაჟ-კცობა; დ) ქალ-ვაჟიანობა.
9. რას ნიშნავს სიტყვათა მყარი შეხამება:
ა) ნათქვამი წინასწარმეტყველური აღმოჩნდა; ბ) ტყუილად გაისარჯა; გ) ნათქვამს დაეთანხმა; დ) უნებურად წამოსცდა.
10. რომელია ანტონიმური წყვილი:
ა) მძიმე და წერტილი; ბ) მძიმე და მძიმე; გ) მძიმე და მსუბუქი; დ) გამხელა და მხილება.
V ნიმუში
რიცხვი -----
კლასი -----
სახელი, გვარი ----------------------------
I გაიხსენეთ ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსი „ხმა იდუმალი“ და უპასუხეთ კითხვებს:
(1) 1. რატომ ვერ იშორებს კაეშანს ლექსის ლირიკული გმირი?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 2. რატომ ფიქრობს პოეტი, რომ იდუმალი ხმა სინდისის ხმა არ უნდა იყოს?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 3. რა ეწოდება იმ მოძველებულ სიტყვებს, რომლებიც შეიძლება შეგვხვდეს თანამედროვე ენაზე დაწერილ ნაწარმოებებში?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(2) 4. განმარტეთ სიტყვები:
დავშთე ----------------
ვსცან ----------------
კაეშანი ----------------
(1) 5. როგორ გესმით: „ეძიე, ყმაო, შენ მხვედრი შენი;
ვინძლო იპოვნო შენი საშვენი!“
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 6. რამდენად შესაძლებელია, ადამიანმა წინასწარ განსაზღვროს თავისი ხვედრი, ან მიხვდეს, ანგელოზი მფარველობს მას თუ ეშმაკი?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) 7. შეეცადეთ ლექსს შეუცვალოთ სათაური, დააკვირდით, ამით რა შეიცვლება.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(2) 8. დაახასიათეთ ნიკოლოზ ბარათაშვილი შემდეგ სტრიქონზე დაყრდნობით:
„მე ჩემში ვერ ვპოვებ ავსა“?
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
